लेखा व्यवस्था (Book Keeping)

यदि तपाईँ आन्तरिक राजस्व कार्यालय अन्तर्गत दर्ता भई कुनै व्यापार व्यवसाय गर्दै हुनुहुन्छ वा गर्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने तपाईँले  देहायका सूचना,कागजात तथा विवरणहरूको अभिलेख अनिवार्य रुपमा राख्नु पर्नेछ अन्यथा  सम्बन्धित कर कार्यालय वा कर अधिकृले आवश्यक कानुनी कारवाही गर्न सक्नेछ त्यसकारण भविष्यमा आईपर्ने अनावश्यक दण्ड जरिवाना तथा कानुनी कारवाहिबाट बच्नको लागी देहायका सूचना,कागजात तथा विवरणहरूको अभिलेख अनिवार्य रुपमा राख्नुहोस ।

१. व्यापार, लेखा, नगद प्राप्ति र भुक्तानी सम्बन्धी अभिलेख ।
२. आफूले जारी गरेका कर बिजक तथा संक्षिप्त कर बिजकहरू ।
३. आफूले प्राप्त गरेका कर बिजक तथा संक्षिप्त कर बिजकहरू ।
४. आफूले गरेको आयात र निर्यातसंग सम्बन्धित सम्पूर्ण कागजातहरू ।
५. आफूले खरीद र बिक्री गरेका वस्तु तथा सेवाको मूल्यमा घटबढ भएको प्रमाणित गर्ने सम्पूर्ण डेविट                       तथा क्रेडिट नोट र अन्य तत्सम्बन्धी कागजातहरू ।
६. कर कार्यालयबाट प्रमाण्ीत भएका  खरीद बिक्री तथा
     मू.अ.कर लेखा खाताहरू ।

खरिद विक्री खाता सम्बन्धि जानकारी ः
खरीद तथा बिक्री खाताहरू आर्थिक वर्ष समाप्त भएको मितिले २५ दिन भित्र अर्थात साउन २ ५ गते भित्र अनुसूची–८ र अनुसूची–९ मा उल्लेख भए बमोजिमका कर अधिकृतको दस्तखत गराई प्रमाणित गराउनु पर्दछ ।
यदि खाता प्रमाणित नगरि प्रयोग गरेमा ऐनको दफा २९(१) बमोजिम दश हजार ?पैया जरिवाना हुन्छ । प्रमाणित गरिएको खाता ६ वर्ष सम्म सुरक्षित राख्नु पर्दछ । आ.व. को सुरूमा प्रमाणित गरेको खाता आ.व. समाप्त नहुँदै सकिएमा प्रमाणित गरेको खाता समाप्त हुनासाथ थप (नयाँ) खाता प्रमाणित गर्न निवेदन दिनु पर्दछ ।
यदि गत वर्ष प्रमाणित गरेको खातामा यस आ.व. लाई पुग्ने जति पानाहरू बाँकी छन् ानाहरू बाँकी छन भने खाता पुनः प्रमाणित गर्नु पर्दैन ।

यदि तपाईँ आफ्नो कारोवारको लेखा कम्प्युटरमा राख्न चाहनुहुन्छ भने तपाईंले प्रयोग गर्न चाहेको सफ्टवेयरको विस्तृत विवरण सहित कार्यालयमा निवेदन दिनुपर्दछ । कार्यालयबाट स्वीकृती प्राप्त गरेर मात्रलेखा कम्प्युटरमा राख्न पाईन्छ । सफ्टवेयरमा ऐनले तोकेको ढाँचामा खरिद खाता,बिक्री खाता राख्ने र कर बीजक जारी गर्ने व्यवस्था हुनु पर्दछ । एकपटक जारी भईसकेको बीजक मेट्न नमिल्ने हुनु पर्दछ । संशोधन गर्नु पर्ने भएमा डेबिट नोट वा क्रेडिट नोटका माध्यमले मात्र संशोधन गर्ने व्यवस्था हुनु पर्दछ ।

तलब ज्याला जस्ता खरिद बील नहुने खर्च बाहेक बीजक प्राप्त ह ुने सबै प्रकारका खरिद सम्बन्धी भुक्तानीहरूलाई खरिद खातामा प्रविष्ट गर्नु पर्दछ ।

खरिद फिर्ता बिक्री फिर्तालाई डेबिट नोट वा क्रेडिट नोट जारी गरी खरिद र बिक्री खातामा नै प्रविष्ट गर्नु पर्दछ ।
ढिलो गरी प्राप्त गत महिनाको प्रविष्ट गर्न बाकी खरिद,बिक्री बिजक छ भने जुन महिनामा बीजक प्राप्त हुन्छ, सोही महिनामा प्रविष्ट गर्नुपर्दछ ।

कर अधिकृतले निरिक्षण गरेको समयमा खरिद, बिक्री बिजक खातामा प्रविष्ट नगरेको पाइएमा ऐन बमोजिम कर अधिकृतले ?.१०००० जरिवाना गर्न सक्दछ ।

कर विजक सम्बन्धि थप जानकारीका लागी यहाँ थिच्नुहोस ।